Dây tơ hồng

Ngày bé tôi sống ở nông thôn. Tôi rất thích lang thang bên những bờ rào bằng cây ô rô, duối, dâm bụt… Trên những bờ rào đó không bao giờ chỉ có một loại cây mà có nhiều cây cùng chen nhau mọc. Trong nhiều loại cây đó tôi thích nhất dây tơ hồng.

Ngày hôm qua, ngày hôm trước, ngày hôm trước nữa không thấy nó. Không có dấu hiệu nào để nó có mặt ở cái bờ rào cây xanh mướt này. Bỗng hôm nay, trên những cái mặt lá cây xanh ngắt đó xuất hiện một  loại lạ, nó không phải cây, nó không phải ngọn, nó không phải lá. Ban đầu nó có màu xanh phớt hồng. Sau nó chuyển sang màu hồng. Nó mơn mởn, óng ả, tươi rói và mời gọi. Bà tôi bảo đó là dây tơ hồng.

Ngày hôm nay tôi chỉ nhìn thấy một sợi dây tơ hồng lấp ló trên bờ rào. Nhưng chỉ ngày hôm sau thì đã có đến hơn chục dây. Ngày hôm sau nữa thì tua tủa. Chúng thi nhau mơn mởn. Dưới ánh mặt trời chúng óng a óng ánh. Một lần tôi không thể đừng được tôi đã chọn một sợi dây đẹp nhất, hồng nhất, óng ánh nhất, mời gọi nhất, bẻ ngang một sợi mong manh mang nó về nhà cắm nó như hoa. Một thứ nước trong vắt ứa ra chan chứa. Một lát sau sợi tơ hồng héo rũ xuống.

Bẵng đi mấy hôm, để hôm nay tôi không sao tin ở mắt mình, cả hàng rào ô rô xanh mướt đã biến thành màu hồng. Dây tơ hồng đã phủ kín hàng rào ô rô. Tôi đứng lặng ngắm nhìn cái sức sống mãnh liệt của những dây tơ hồng. Chúng tua tủa, mập mạp, mơn mởn, óng ả, tươi rói, mời gọi... Tôi còn nhìn thấy chúng đang múa dưới ánh mặt trời. Bỗng nhiên tôi nấc cụt. Sự cảm nhận mãnh liệt của tôi về sức sống của dây tơ hồng đẩy tôi đến sự rối loạn nhịp thở. Tôi mê đắm những sợi dây tơ hồng.

Bà tôi đã đứng bên bờ rào ô rô từ lúc nào tôi cũng không hay. Tôi nghe tiếng bà lẩm bẩm: Thôi xong, thế là toi mất cái bờ rào đẹp đẽ này rồi. Giồng lại được cũng phải mất mất năm. Sao mà mình lại không biết cái lũ tơ hồng này nó đột nhập vào bờ rào này chứ. Rồi bà thẳng tay rứt những sợi tơ hồng quẳng xuống đất. Giọng tôi thảng thốt: Bà ơi đừng...Tôi nhìn những giọt nước trong vắt ứa ra trên những sợi dây tơ hồng, tròn như những giọt nước mắt.

Cơ quan tôi nhận thêm một nhân sự mới. Mấy ngày trước anh em đã kháo nhau, sắp có em gái sếp trên về. Ô hô, thế là nhà có thêm một miệng ăn nữa "rùi", vì trình độ chuyên môn của bả là "tạp dzụ". Ô hay, vậy cơ quan mình có đến 5 nhân viên tạp vụ à? À, thì đương nhiên.

Em gái sếp trên bộ không còn trẻ nữa. Hôm em gái  sếp đến nhận việc, đích thân sếp đưa em gái đến cơ quan, thành ra cơ quan náo loạn vụ tiếp đón. Thực ra em gái sếp trên bộ cũng đã học xong sơ cấp chứ không phải là không học hành gì. Chắc xưa kia cũng phải đẹp nhất làng nhưng rồi nắng gió ruộm mất nước da trắng nõn, thành ra nhuôm nhoam.

Ban đầu em gái sếp trên bộ làm việc chăm chỉ lắm. Sàn nhà cơ quan luôn sạch bóng, cốc chén sạch bóng. Phích nước sôi để cho mấy tay nghiện trà lúc nào cũng đầy. Ba tháng sau em gái sếp trên bộ được thủ trưởng cơ quan bổ nhiệm lên làm tổ trưởng tổ tạp vụ. Cũng chỉ ba tháng sau em gái sếp trên bộ như người vừa lột xác. Da dẻ không nhuôm nhoam nữa mà nõn nà vì mỹ phẩm ngoại. Không mặc quần nữa mà thay tất sang váy. Váy xịn chứ không phải váy "ta quăng" như ả tiếp tân đâu. Ả này sinh ra cách Hà Nội theo đường chim bay nhõn có chục cây số mà không thể thay nổi giọng.

Váy của em gái sếp trên bộ xịn thật đấy, mấy cô nàng sành điệu trầm trồ, hàng Hồng Kông đấy nhé. Nhưng mà váy dầu có xịn thì cũng chả mấy đồng. Đến khi em gái sếp trên bộ thay đổi đồ trang sức và thay con xe cup 89 bằng con SH đỏ đun thì các cô nàng sành điệu hết tắc lẻm, chỉ ngao ngán thở dài trách phận không được như người.

Thôi cái số người ta sướng thì mình chẳng thể nào bì được. Mấy cô nàng sành điệu thở dài vì một lẽ nữa. Đó là cái cơ quan này là cơ quan hành chính sự nghiệp có thu. Có nghĩa là mọi người cùng làm việc để nuôi nhau. Một người không làm gì thì người khác phải làm bù vào để nuôi người kia. Mấy cô nàng sành điệu phải thức đêm khai thác khách hàng theo mức khoán của sếp. Ai không theo được thì xin mời ra khỏi cơ quan. Vậy nên cái sự sành điệu kia cũng là cách trêu gan tuế nguyệt thôi. Vì cái sự cha mẹ đầu tư cho ăn học, cái sự khổ luyện để học hành tấn tới và cả cái sự thượng đế cho một cái đầu óc sáng láng hơn người... xem ra không bằng cái phận đất trời ban cho. Nhưng cái phận đất trời ban xem ra cũng không bằng cái phận người ban.

Em gái sếp trên bộ sau khi lên chức tổ trưởng thì nghiễm nhiên chẳng phải làm gì nữa. Ngày ngày đến cơ quan cứ đi đi lại lại. Đến cuối năm bình bầu đạt lao động xuất sắc. Chỉ tiêu xuất sắc của cơ quan là 30%. Người lao động biết phận mình cứ dơ tay 100% thông qua những người lao động xuất sắc.

Tết đến, em gái của sếp trên bộ sang cơ quan anh để "dọn dẹp phòng cho anh". Chiều mang về một bao tải to, giở ra toàn là kẹo socola. Em gái sếp trên bộ hào phóng chia cho anh chị em trong cơ quan. Thế là ra giêng được trúng chân chi ủy. Có hẳn một phòng, có điều hòa nhiệt độ, ti vi, tủ lạnh, có bảng đề tên ngoài cửa hẳn hoi. Em gái sếp trên bộ cũng ý thức được vị trí quan trọng của mình nên cũng đầu tư cho trí tuệ bằng các nghị quyết và biểu đạt tình cảm bằng nước mắt. Mấy cô em sành điệu của cơ quan có trí nhớ tuyệt diệu nên thường tường thuật lại diễn thuyết của em gái sếp trên bộ. Còn lại cánh anh em lao động cơ bắp thì chỉ nhớ buổi diễn thuyết của em gái sếp trên bộ vào cái ngày phát động thu một ngày lương ủng hộ đồng bào bị bão lụt. Em gái sếp trên bộ diễn rất có bài bản:

- Kính thưa các đồng chí, đã từ xa xưa lắm rồi, cha các đồng chí, mẹ các đồng chí, vợ các đồng chí, con các đồng chí, chồng các đồng chí, không còn phải lâm vào cảnh màn trời chiếu đất, cơm không có mà ăn, nước không có mà uống (khóc). Thế mà đồng bào ta đã bị lũ lụt cuốn đi hết cả nhà cửa, lợn gà (khóc). Trẻ con không có cơm ăn, người già ốm đau không có thuốc(khóc). Vì thế chúng ta phải lá lùm đùm lá rách.

Hô hố ha há. Cả cơ quan phá lên cười. Em gái sếp trên bộ cũng cười.

Tưởng là sau trận cười đó em gái sếp trên bộ không bao giờ còn thích diễn thuyết trước cơ quan nữa. Ấy mà không nhé. Một tuần sau em gái sếp trên bộ lại lên diễn thuyết về đoàn kết cơ quan:

- Đoàn kết là phải như thế này. Anh này có tính nóng nảy, cô kia có tính hay nói xấu người khác, thì ta phải không chấp. Tôi là người không bao giờ nói xấu người khác. Tôi luôn đoàn kết anh em. Cơ quan là phải như một gia đình. Một gia đình đoàn kết, phải không các đồng chí.

May là em gái sếp trên bộ không nói dài. Mấy cô em sành điệu nói rằng có cho nàng nói dài nàng cũng chẳng biết nói gì nữa.

Tôi là kẻ sống thờ ơ nhất ở cái cơ quan này. Tôi theo chủ nghĩa "Makeno", nghĩa là mặc kệ nó. Tôi làm việc và quan hệ theo kiểu vừa đủ, vừa đủ để nhận lương, vừa đủ để không bị trừ thưởng, vừa đủ để không ai động đến mình, vừa đủ để không động đến ai… Ấy vậy mà tôi lại hay ngắm trộm em gái của sếp trên bộ. Tôi ngắm từ nước da ngày càng nõn nà thật sự chứ không phải là do son phấn sịn, tôi ngắm cái đầu gối không củ lạc nữa mới lạ. Bỏ qua mọi thứ trang sức, quần áo đắt tiền khoác trên người thì rõ ràng em gái sếp trên bộ đang có một cơ thể ngời ngời sức sống.

Một lần tôi chẳng đừng được tôi ngồi buôn "dưa lê" với mấy em sành điệu của cơ quan. Tôi nói cảm tưởng của mình về sức sống ngời sáng trên cơ thể của em gái sếp trên bộ. Một cô em sành điệu trề môi diễu tôi: Đúng là cái loại đàn ông háo sắc. Này đừng có dại mà mó "dái ngựa" nhé. Chăn trâu thì chăn đồng xa, chớ chăn đồng nhà làng bắt mất trâu, nhớ chưa. Một cô em sành điệu khác nói: Này ông, ông có ngó vào bảng lương bao giờ chưa? Cô này nói lạ, tháng nào tôi chả ngó vào bảng lương, tôi trả lời. Thì ông chỉ ngó mỗi vào chỗ tên ông ký thôi. Lần này ông ngó thêm vào chỗ tên của em gái sếp trên bộ một tí nhé. Ông ơi lương họ cao hơn ông đến mấy bậc đấy. Nói phét, lương tôi đại học, tôi với bà ấy bằng tuổi nhau, bà ấy lương sơ cấp, sao mà bằng lương tôi được, tôi trả lời. Thế, thế tôi mới bảo ông ngó vào bảng lương mà lị. Thì tôi ngó, kỳ lĩnh lương tháng tới tôi ngó vào. Ô thì ra là thật. Thật thì thật rồi, nhưng thật mà để làm gì.

Cơ quan tôi gặp đận lao đao, thu không đủ bù chi, có nguy cơ giải thể. Những năm làm ăn được thì đầy người xin về, bây giờ thì nhiều người xin đi. Tôi lại nghe anh em kháo nhau, mấy người trẻ xin đi là con cháu người này người nọ, còn người già, người trung niên thì chỉ có mình em gái sếp trên bộ. Rồi đùng đùng họ kéo nhau đi khỏi cơ quan thật chứ không chỉ là kháo nữa. Em gái sếp trên bộ về một cơ quan trực thuộc bộ đang ăn lên làm ra. Có lần tình cờ tôi gặp, sức sống ngời ngời vẫn phát ra từ cơ thể, làm tôi vẫn đứng lặng để ngắm.

...Cái mầu vàng của dây tơ hồng luôn mời gọi tôi. Tôi luôn phát hiện rất nhanh những bờ rào  có sợi tơ hồng. Một bờ rào bằng cây xanh thẫm, mơn mởn sức sống dưới ánh mặt trời. Ngày hôm qua, ngày hôm trước, ngày hôm trước nữa vẫn một màu xanh thẫm và mơn mởn sức sống. Ngày hôm nay bỗng một loại lạ xuất hiện. Ban đầu nó có màu xanh phớt hồng, sau chuyển sang màu hồng óng ả. Ngày hôm sau, ngày hôm sau, ngày hôm sau nữa bờ rào cây xanh đã chuyển sang màu hồng óng ả, mơn mởn, tươi rói, ngời ngời sức sống. Tôi đứng lặng ngắm và nghĩ rằng, đất trời đã có sự chuyển đổi sức sống này sang một sức sống khác, ngang bằng và đẹp đẽ. Màu xanh cũng đẹp và màu hồng cũng đẹp.

Một ngày bà tôi gọi: Này cháu, cháu đi ra đây với bà. Bà khoác tay tôi dẫn đi. Bà dẫn tôi đến bờ rào cây ô rô:

- Cháu hãy nhìn đây này. Cái gì thế này. Những cây ô rô đã chết rũ, trên cành vẫn còn đeo lại những chiếc lá đen và những sợi dây đen sì ghê sợ.

Tôi rùng mình. Khi ấy còn nhỏ dại nên tôi mới biết rùng mình khi nhìn thấy xác chết con chuột nổi lều phều trên ruộng nước. Bà nhìn thấy tôi rùng mình bèn hỏi: Sao cháu lại rùng mình? Cái cây nó chết có gì sợ đâu hả cháu. Bà ơi, bà nhìn cái sợi dây đen sì kia kìa, nhìn ghê sợ quá, tôi trả lời bà. À, bà hiểu rồi, nhìn những sợi dây tơ hồng đen sì đó thì cũng ghê thật. Chính là sợi dây tơ hồng hả bà, tôi thảng thốt hỏi. Ừ, thì chính nó mà. Bà nhớ đã có một lần nói với cháu rồi, những sợi dây tơ hồng này nó sẽ chết khi nó đã giết chết cây khác. Nó sống bằng sự sống của cây khác. Tự nó nó không thể sống được. Bà ơi, giọng tôi thều thào, thế mà cháu đã nghĩ rằng, đó là một sự chuyển đổi sức sống này sang một sức sống khác, ngang bằng và đẹp đẽ. Ngang bằng và đẹp đẽ ư? Không có đâu cháu ơi. Cái bờ rào ô rô này phải trồng lại và mất ba năm nữa nó mới cao được thế này đấy. Bà sẽ rình, thấy ả tơ hồng nào ngo ngoe là bà trị tận gốc.

- Bà ơi, cháu nhớ bà quá.

Một người đàn ông râu ria ngồi sẹp xuống một gốc cây, lập bập rút thuốc ra hút. Trong mắt ngưng đọng hai giọt nước trong và tròn như nước ứa ra từ sợi dây tơ hồng bị bẻ năm xưa