Ly kỳ chuyện hổ cõng lợn về góp giỗ tại đình TổngVào canh hai đêm 30 tháng giêng, từ sau cánh cửa, nhiều người nhìn thấy một
“ông Hổ” âm thầm cõng lợn trên vai, đặt giữa sân đình Tổng (thờ Bố Cái Đại
Vương), sau đó hướng vào cửa đình nằm phủ phục. Khoảng nửa canh giờ, ông Ba mươi
giật lùi, nhẹ như chiếc bóng vút đi về phía rừng sâu.
Huyền thoại Đỉnh Tổng và “ông Ba
Mươi”
Hỏi chuyện người trong làng Đông Sàng (tên cổ là Đông Ma Trang), từ người già đến đứa trẻ, không ai không biết tích hổ góp giỗ cụ Phùng Hưng. Các cụ làng Đông Sàng giờ còn truyền miệng một câu chuyện ly kỳ. Khoảng những năm ba mươi của thế kỷ 17, đường làng cây cối rậm rạp, trẻ con không dám đi ra ngoài mỗi khi trời tối vì dễ gặp các loại muông thú độc. Hồi ấy, đình Tổng được gọi là “ngũ xã”, dựng trên đất Đông Sàng, đối diện chùa Mía để thờ Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng. Hằng năm, con cháu 5 thôn: Đông Sàng, Mông Phụ, Cam Thịnh, Cam Lâm và Giáp Đoài Thượng mở tiệc tế ngài vào ngày mùng một tháng hai âm lịch. Và mỗi năm cử một vị Chủ tế luân phiên giữa các làng để giữ đình.
Nhiều lão cao niên kể lại, hàng năm, từ tờ mờ sáng mùng một
tháng hai, dân làng lần nào cũng thấy giữa sân đình một con lợn to, đứng im một
chỗ không tựa như có người “cọc” lại. Cũng không ai biết là nó từ đâu đến. Năm
nào cũng vậy. Chúa sơn lâm không đụng đến... con cháu cụ Phùng Con đường đi qua Tổng Mía xưa rẽ sang hai ngả đường rừng: Cam
Lâm và Cam Thượng, người nơi đây vẫn quen gọi Chạ Đà. Nghề sinh nhai của người
dân nơi đây là kiếm củi, cắt giáng (tên loại cây cỏ rừng), săn bắn và làm nương
cấy lúa.
Ghé vào nhà một người dân qua câu chuyện bên bàn trà, ông Xuân
Tiến và ông Quốc Quân người làng Đông Sàng kể lại cho tôi hồi ức thời thơ ấu vẫn
thấy hổ còn quanh quẩn mé vườn nhà, cầy cáo thì cách đây khoảng mươi năm vẫn còn
đến bắt gà bắt vịt của người dân. Nói về huyền thoại Hổ cõng lợn góp giỗ Phùng
Hưng, hai ông đều hứng thú thuật lại như câu chuyện còn tươi mới hôm
qua. Có một điều lạ lùng trong câu chuyện về chúa sơn lâm ở vùng đất này là mỗi khi vào rừng gặp hổ, cứ bảo ba từ: “Vớ phải tai” là hổ có đói cũng không ăn thịt người vì biết là con cháu vua Phùng Hưng. Bà Lê Thị Bột, hơn 70 tuổi kể lại: “Có một lần đang đi vào rừng
cắt giang, cắt cỏ tranh, thì gặp “ông hổ”, nhìn thấy mồi ông có thèm rỏ rãi,
nhưng tôi cất tiếng “vớ phải tai”, lập tức ông ngoảnh mặt và bỏ đi chỗ khác,
không bắt tôi ăn thịt nữa”. Trên đường về thăm Đình Phùng Hưng, qua cầu Cam Lâm, chúng tôi rẽ vào Đình Phố, ngôi đình thờ Tản Viên Sơn Thánh, nhìn thấy đôi hổ cao to bằng xi măng do một cụ cao tuổi làng Mông Phụ đắp tạc nên, chúng tôi cũng cảm thấy lòng bâng khuâng. Thì ra trước sức mạnh chinh phục của con người, loài thú dữ như hổ báo rừng xanh cũng trở nên có nghĩa có tình. |